Gdzie wyrzucić stare telefony, ładowarki, e-papierosy i sprzęty AGD?
Chyba każdy wie, że segregacja śmieci jest dużym wsparciem dla środowiska. Dzięki segregacji ułatwiamy recykling opakowań, a więc przyczyniamy się do zmniejszenia odpadów zalegających na składowiskach! Z kolei problematyczne mogą być elektroodpady. To nie są co prawda produkty, które wyrzucamy na co dzień, ale w miarę jak technologia się rozwija, coraz więcej urządzeń elektrycznych i elektronicznych trafia na rynek, by w końcu skończyć swój żywot jako… śmieci.
Materiał reklamowy – sponsorem artykułu jest RLG Polska
Czym są elektroodpady?
Elektroodpady to zużyty sprzęt elektroniczny i elektryczny. To wszystkie popsute, nieużywane oraz niepotrzebne urządzenia elektryczne i elektroniczne, działające kiedyś na prąd lub na baterie. Mogą to być komputery, telewizory, tablety, stare telefony komórkowe, zabawki elektroniczne, sprzęt AGD – pralki, odkurzacze, lodówki, tostery, suszarki, ale też drobny sprzęt elektroniczny (np. słuchawki, mysz komputerowa, ładowarki do telefonów). Takich odpadów nie powinno się wyrzucać do zwykłego kosza! A lądują – z badania przeprowadzonego na zlecenie RLG okazało się, że do zmieszanych trafia bardzo dużo małych elektroodpadów, takich jak e-papierosy czy kable!
Nieposegregowane elektroodpady szkodzą środowisku
Wyrzucając elektroodpady do zwykłego śmietnika możemy poważnie zaszkodzić środowisku. Sprzęty elektroniczne mogą zawierać szkodliwe substancje, które przenikają do gleby, a co za tym idzie – do wód gruntowych, w tym wody pitnej! Mogą więc spowodować zatrucie organizmów ludzi i zwierząt. Z kolei, gdy trafią do recyklingu, cenne surowce w nich zawarte, zostaną ponownie wykorzystane.
Według danych Eurostat, w Polsce recyklingowi poddawane jest raptem nieco ponad 36% elektroodpadów[1], dlatego tak ważne jest, by umożliwić recykling tego typu śmieci. Nie tylko dzięki temu możemy chronić środowisko przed zanieczyszczeniami, ale też wykorzystać ponownie cenne surowce (a warto też wspomnieć, że pozyskiwanie tych surowców w „pierwszym obiegu” przyczynia się do emisji dwutlenku węgla i niszczenia siedlisk wielu dzikich zwierząt!).
Gdzie wyrzucać elektroodpady?
Jak czytamy w badaniu zrealizowanego na zlecenie RLG przez agencję badawczą Zymetria, aż 89% Polaków wyrzuciło w bieżącym roku co najmniej jeden elektroodpad[2]. Ale czy w odpowiednie miejsce?
Ponad 1/3 Polaków nie segreguje elektroodpadów – mimo obowiązujących przepisów i świadomości negatywnego wpływu na środowisko. Do zwykłego kosza lądują wspomniane już wcześniej e-papierosy, kable, czy ładowarki, ale też grające kartki, książeczki czy elektroniczne zabawki – które przecież też są elektroodpadami!
Z badania RLG dowiedziałam się też, że nie segregujemy elektroodpadów, bo… nie mamy w pobliżu punktu zbiórki elektrośmieci albo nie mamy jak przewieźć większych sprzętów. To ogromny problem, bo sama mieszkam w miejscu, gdzie daleko jest do najbliższego punktu zbiórki odpadów, a miasto odbiera je tylko raz do roku… Nie dziwi więc, że aż 64% Polaków chomikuje w domach niepotrzebne lub zepsute sprzęty elektroniczne, głównie telewizory, komputery i telefony. A to przecież marnowanie się tak cennego surowca!
Przeczytaj całe badanie tutaj.
Co więc robić z elektroodpadami?
- w sklepie przy kupowaniu nowego sprzętu – sklep ma prawny obowiązek przyjąć sprzęt 1:1 czyli tego samego rodzaju, pełniącego te same funkcje – np. pralka za pralkę, suszarka za suszarkę. Oczywiście sprzęt nie musi być tej samej marki co zakupiony. Podobnie w dostawie – wystarczy wcześniej uprzedzić sklep.
- w sklepie z elektroniką – szczególnie sprzęt małych rozmiarów, nieprzekraczających 25 cm, można oddać w supermarketach, sklepach budowlanych i sklepach sprzedających elektronikę
- w PSZOK-u czyli Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych – takie punkty znajdują się w każdej gminie i sprzęt można oddawać bezpłatnie, jeśli okażemy np. dowód uiszczania opłaty za wywóz śmieci
- odbiór śmieci przez miasto – w wielu miejscach raz na kilka miesięcy jest odbiór elektrośmieci bezpośrednio z domu/osiedla. Dowiedz się na stronie gminy albo u administracji swojego osiedla.
- Pojemniki zbiórki elektrośmieci – coraz bardziej popularne są kontenery i pojemniki ustawione w miejscach publicznych, gdzie można zostawić drobny sprzęt. Rozejrzyj się po okolicy, na pewno znajdziesz taki niedaleko swojego domu!
- Akcje zbiórki odpadów – często miasta i gminy organizują specjalne akcje zbiórki elektroodpadów. I często w zamian można otrzymać sadzonkę albo np. choinkę. Śledź strony albo fanpage na Facebooku swojego miasta!
Pamiętaj, żeby przed wyrzuceniem sprzętu, upewnić się, że wyjęte zostały z niego baterie. Swoją drogą, baterie również nie powinny lądować w zwykłym koszu – można wyrzucić je do specjalnych pojemników na baterie, które znajdują się na osiedlach czy w większości sklepów, nawet tych małych, osiedlowych.
Jak już wspominałam – segregacja elektroodpadów jest kluczowym krokiem w kierunku ochrony środowiska. Elektroodpady zawierają wiele wartościowych surowców, które można odzyskać i ponownie wykorzystać. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, gdzie oddać elektroodpady i umożliwić ich recykling!
Co możemy zrobić, by ułatwić zbiórkę i recykling elektroodpadów?
Wiedza Polaków na temat elektroodpadów pozostawia wiele do życzenia, co jest zdecydowanie alarmujące w kontekście rosnącej ilości urządzeń elektronicznych na rynku. Szczególnie zaskakujący jest fakt, że kupujemy wiele, ale oddajemy niewiele. Jak czytamy w badaniu RLG – w ciągu ostatnich 12 miesięcy aż 78% Polek i Polaków nabyło nowy sprzęt elektroniczny. Ale tylko 43% sprzętu elektronicznego wymienionego na nowy w ostatnim roku trafiło do prawidłowej utylizacji.
Jednak problem elektroodpadów to nie tylko sprawa jednostek, ale całego społeczeństwa. Dlatego ważne jest, abyśmy razem podejmowali wysiłki mające na celu poprawę naszej wiedzy na ten temat i odpowiedzialne postępowanie z elektroodpadami. Musimy edukować innych, by wyrzucali stary sprzęt elektroniczny w odpowiednie miejsca. Musimy naciskać na władze miast i gmin, by ułatwiono utylizację elektroodpadów – poprzez ich częstszy odbiór przez miasto albo ustawianie specjalnych kontenerów. Może to dobry pomysł, by zgłosić taki projekt przy kolejnym głosowaniu w budżecie obywatelskim? Nasza planeta potrzebuje naszego działania, aby przetrwać i rozwijać się w zdrowym środowisku – bez zanieczyszczeń z metali ciężkich, które uwalniają się ze źle posegregowanych odpadów elektrycznych.
[1] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20201208STO93325/zuzyty-sprzet-elektryczny-i-elektroniczny-w-ue-fakty-i-liczby-infografika
Skomentuj